Yapay zeka ders notları
Zeka’nın sözlük anlamı, insanın düşünme, akıl yürütme, nesnel gerçekleri algılama, kavrama, yargılama, sonuç çıkarma yeteneklerinin tümüdür. Ayrıca : Soyutlama, öğrenme ve yeni durumlara uyma gibi yetenekler de zeka kapsamı içindedir.
“Karmaşık bir problemi çözmek için gerekli bilgileri toplayıp birleştirme kabiliyetidir” veya “Karmaşık bir problemi, çözüm arama alanını daraltarak kısa yoldan çözebilme kabiliyetidir”.
Bireyin düşüncesini yeni durumlara bilinçli olarak uydurma yeteneğidir. (STERN)
Gerçek yada olgular açısından iyi, uygun tepkilerde bulunabilme yeteneğidir (THORNDIKE)
Yapay Zeka (Artificial Intelligence)
Yapay zeka ise, bu özelliklere sahip organik olmayan sistemlerdeki zekadır. Luger ve Stubblefield, 1993 yılında yapay zekayı “zeki davranışların otomasyonu ile ilgili bilgisayar bilimleri dalıdır” şeklinde tanımlamıştır.
Yapay Zeka öğrenme, sezme, çıkarsama, gerekçeleme, problem çözme, v.b. gibi insanoğlunun davranışlarını gösterebilen sistemlerle ilgilenen bir bilgisayar bilimidir.
Yapay Zeka’nın ana amacı insanların davranışlarının ve sezgisel yeteneklerinin bilgisayar üzerinde benzetimidir.
İnsanoğlu esas olarak Bilgi’yi (Knowledge) kullanmakta ve onu işlemektedir.
Bu yüzden bilgi ve bilginin kullanımı Yapay Zeka’nın da anahtar karakteristikleridir.
Bilgi ve bilginin işlenmesi ile zeki davranışlar ortaya çıkarılabilir.
Bir programın ya da sistemin zeki ya da akıllı olup olmadığını sınamak için bazı testler uygulanır;
- Turing Testi
- Çin Odası Testi
Turing Testi
Bir kimsenin klavye aracılığı ile bir insana ve bir zeki makinaya soru sormasından oluşmaktadır. Testte soru soran bir sorgulayıcı ve cevap veren bir taraf bulunur.
Taraflar birbirlerini görmemekte, aralarındaki iletişim bilgisayar terminali ile sağlanmaktadır.
Eğer sorgulayıcı, karşıdaki tarafın insan mı yoksa makine mi olduğunu ayırt edemezse, denek Turing testini geçmiş sayılır.
Bunun anlamı, bilgisayar zekidir.
Çin Odası Testi
Bu testte, bir odada kilitli olduğunuzu düşünün ve odada da üzerlerinde çince tabelalar bulunan sepetler olsun. Fakat siz çince bilmiyorsunuz. Ama elinizde çince tabelaları ingilizce olarak açıklayan bir kural kitabı bulunsun.
Kurallar çinceyi tamamen biçimsel olarak, yani söz dizimlerine uygun olarak açıklamaktadır. Daha sonra odaya baka çince simgelerin getirildiğini ve size çince simgeleri odanın dışına götürmek için, baka kurallarda verildiğini varsayın. Odaya getirilen ve sizin tarafınızdan bilinmeyen simgelerin oda dışındakilerce ‘soru’ diye, sizin oda dışına götürmeniz istenen simgelerin ise ‘soruların yanıtları’ diye adlandırıldığını düşünün. Siz kilitli odanın içinde kendi simgelerinizi karıştırıyorsunuz ve gelen çince simgelere yanıt olarak en uygun çince simgeleri dışarı veriyorsunuz. Dışta bulunan bir gözlemcinin bakı açısından sanki çince anlayan bir insan gibisiniz.
Çince anlamanız için en uygun bir program bile çince anlamanızı salamıyorsa, o zaman herhangi bir sayısal bilgisayarın da çince anlaması olanaklı değildir. Bilgisayarda da sizde olduğu gibi, açıklanmamış çince simgeleri ileten bir biçimsel program vardır ve bir dili anlamak demek, bir takım biçimsel simgeleri bilmek demek değil, akıl durumlarına sahip olmak demektir.
sadf