Linux chmod komutu açıklama ve uygulamaları

13 Mayıs 2012 Açık Kaynak İşletim Sistemi

Komut

chmod -Dosya ve dizinlere erişim yetkilerini değiştirmek için kullanılır.İzin modlarını iki türlü ifade etme olanağı vardır.Bunlardan birincisi onaltılı sisteme (octal) göre tanımlama,ikincisi ise sembolik tanımlama şeklindedir.Onaltılı sisteme göre:

chmod [-R][-h][-f] izin kodu {dosya…|dizin…}

Yetki tanım grupları aşağıdaki gibi sayısal birer değerle eşleşterilir:

r : 4

w : 2

x : 1

Bu eşleştirmeler dosya/dizin sahibi (owner),grup ve diğerleri (others) için ayrı ayrı yapılır.

Sembolik Tanımlama :

chmod [-R][-f][-h][[u][g][o][a]]{{-|+|=}[r][w][x][s]}{dosya…|dizin…}

Bu formda chmod komutu sembolik harflerle kullanılır.Bunlar:

İzin değişiminin kiminle ilgili olduğu:

u : dosya/dizinin sahibi (user)

g : dosya/dizinin sahibiyle aynı grupta olanlar (group)

o : diğer kullanıcılar (others)

a : herkes (all)

İzinler üzerindeki işlemler için:

+ : yetki ekleme

= : yetki eşitleme

– : yetki çıkarma

İzinlerin sembolleri:

r : okuma yetkisi (read)

w : yazma yetkisi (write)

x : çalıştırma yetkisi (execute)

s : programı çalıştıran kullanıcıların,progam çalıştığı sürece ve sadece bu programla ilgili komutlar açısından,program dosyasının sahibinin yetkilerine sahip olmalarını sağlar.

Seçenekler

-f :Geçersiz izinler ve kullanım cümleleri dışında bütün hata mesajlarını ihmal eder.

-h :Sembolik link tarafından gösterilen dosya veya dizinler için mod değişimini ihmal eder.

-R :Tekrarlı olarak dizinlere iner.-R seçeneği her bir dizinin ve belirlenmiş bir şablona uyan bütün dosyaların dosya modu bitlerini değiştirir.

Örnekler

Örnek1:

prog isimli dosyanın erişim yetkilerinin rwxr-x–x olmasıisteniyor.Bu yetki kalıbı üçer üçer ayrılmış olarak düşünülüp (rwx r-x–x),yukardaki eşleştirmelere göre verilmek istenen yetkilere karşılık gelen sayılar üçer üçer toplanır ve elde edilen üç rakam yan yana getirilip üç basamaklı bir sayı elde edilir.Başka bir deyişle:

Dosya sahibi için : 4+2+1 =7

Grup için : 4+0+1 =5

Diğer kullanıcılar için : 0+0+1 =1

Elde edilen üç basamaklı sayı =751

Örnek2 : prog isimli dosyanın sahibine okuma,yazma ve çalıştırma;grubuna ve diğerlerine de yalnızca çalıştırma yetkisi vermek için yazılması gereken kod.

$chmod 711 prog

veya

$chmod go-rw prog

Örnek3 : func.txt isimli dizinin altındaki f1.dat isimli dosyanın sahibine ve grubuna okuma, yazma, çalıştırma; diğerlerine de okuma ve çalıştırma hakkı vermek için yazılması gereken komut satırı.

$chmod 775 func.txt/f1.dat

veya

$chmod o-w func.txt/f1.dat

Örnek4 : Birden çok dosyada değişiklik yapmak için:

Örnek olarak pro1 ve pro2 isimli dosyaların gruplarına okuma(read) izni

verelim.

$chmod g+r pro1 pro2

Örnek5 : Bir defada birden çok izin değiştirmek için:

$chmod go-w+x deneme.htm

Bunu ayrı ayrı yazmak istersek:

$chmod g-w deneme.htm

$chmod g+x deneme.htm